Τσάμικος [γιά μιά φλούδα γῆς], Νίκου Γκάτσου

Στα κακοτράχαλα τα βουνά
με το σουράβλι και το ζουρνά
πάνω στην πέτρα την αγιασμένη
χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι.
Ο Νικηφόρος κι ο Διγενής
κι ο γιος της Άννας της Κομνηνής.

Δική τους είναι μια φλούδα γης
μα εσύ Χριστέ μου τους ευλογείς
για να γλυτώσουν αυτή τη φλούδα
απ' το τσακάλι και την αρκούδα.
Δες πώς χορεύει ο Νικηταράς
κι αηδόνι γίνεται ο ταμπουράς.

Από την Ήπειρο στο Μοριά
κι απ' το σκοτάδι στη λευτεριά
το πανηγύρι κρατάει χρόνια
στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια.
Κριτής κι αφέντης είν' ο Θεός
και δραγουμάνος του ο λαός.

Tό σκοτεινό τρυγόνι, Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Μάνα μου,
εγώ είμαι τ' άμοιρο
το σκοτεινό τρυγόνι
όπου το δέρνει ο άνεμος
βροχή που το πληγώνει..

Το δόλιο
όπου κι αν στραφεί
απ' όπου κι αν περάσει
δε βρίσκει πέτρα να σταθεί

κλωνάρι να πλαγιάσει..

Εγώ βαρκούλα μοναχή
βαρκούλα αποδαρμένη
μέσα σε πέλαγο ανοιχτό
σε θάλασσα αφρισμένη..

Παλεύω με τα κύματα
χωρίς πανί, τιμόνι
κι άλλη δεν έχω άγκυρα
πλην την ευχή σου μόνη..

Ναοί στό σχήμα τοῦ οὐρανοῦ, Ὀδυσσέας Ἐλύτης

Ναοί στό σχήμα τοῦ οὐρανοῦ

καί κορίτσια ὠραῖα
μέ τό σταφύλι στά δόντια ποά μᾶς πρέπατε!
Πουλιά τό βάρος τῆς καρδιᾶς μας ψηλά μηδενίζοντας
καί πολύ γαλάζιο πού ἀγαπήσαμε!
Φύγανε φύγανε
ὁ Ἰούλιος μέ τό φωτεινό πουκάμισο
καί ὁ Αὒγουστος ὁ πέτρινος μέ τά μικρά του ἀνώμαλα σκαλιά.
Φύγανε φύγανε
καί βαθιά κάτω ἀπ᾽ το χῶμα συννέφιασε ἀνεβάζοντας
χαλίκι μαῦρο
καί βροντές, ἡ ὀργή τῶν νεκρῶν
καί ἀργά στόν ἂνεμο τρίζοντας
ἐγυρίσανε πάλι μέ τό στῆθος μπροστά
φοβερά τῶν βράχων τ᾽ ἀγάλματα

Ἡ ἀκτινοβολία τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας

Θεωρείται πραγματικό ἐπίτευγμα τοῦ Ξενοφῶντος Ζολώτα νά συντάξει τήν ὁμιλία του πρός τό ΔΝΤ στίς 26.9.1957 χρησιμοποιώντας, σχεδόν ἀποκλειστικά, λέξεις ἑλληνικῆς προέλευσης.

"[...] With enthusiasm we dialogue and synagonize at the synods of our didymous organizations in which polymorphous economic ideas and dogmas are analyzed and synthetized. Our critical problems such as the numismatic plethora generate some agony and melancholy. This phenomenon is characteristic of our epoch. But, to my thesis, we have the dynamism to program therapeutic practices as a prophylaxis from chaos and catastrophe [...]"